Σάββατο και Κυριακή βρεθήκαμε στο φεστιβάλ μουσικών ντοκιμαντέρ In Edit. Το In Edit, χρόνια τώρα, προσφέρει τη φανταστική εμπειρία του να βλέπεις θρύλους της μουσικής σε καταπληκτικά ντοκιμαντέρ και σε αίθουσες που αναδεικνύουν αυτό που τους έκανε να ξεχωρίσουν: τον ήχο.

Στο φετινό πρόγραμμα ξεχώρισα δύο ταινίες που με τράβηξαν περισσότερο. Το ένα ήταν ένα ντοκιμαντέρ για τον Βασιλιά του σκληρού ήχου, τον πατέρα του metal και του thrash ιδιαίτερα, του Lemmy Kilmister των Motorhead.

To άλλο πήρε το όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ φέτος και είναι η ιστορία της Amy Winehouse. Αυτά τα δύο ντοκιμαντέρ για δύο προσωπικότητες που μοιάζουν ελάχιστα, με έκαναν να σκέφτομαι το ίδιο πράγμα...

Ας ξεκινήσουμε με τον Lemmy. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τον Lemmy μερικά χρόνια πριν τον θάνατο του και μας δείχνει την καθημερινή ζωή του. Με εμφανίσεις παλιών φίλων και γνώριμων του μαθαίνουμε για την πορεία του, το πως έφτασε να είναι αυτός που είναι σήμερα, αλλά και βασικότερα τι πρεσβεύει.

Ο Lemmy σήκωσε όλο το ντοκιμαντέρ μόνος του. Με την προσωπικότητα του, το χιούμορ του, τα τόσα χρόνια εμπειρίας του. Μίλησε για όσα έχει ζήσει, τα πάθη του, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, το Rock n' Roll.

Καταχρήσεις κάθε είδους, πολλά χρήματα, αλλά ταυτοχρόνως ανθρωπιά. Ο Lemmy ποτέ δεν άφησε το σταριλίκι να μπει στην καθημερινότητα του. Μέχρι και το τέλος της ζωής του έμενε σε διαμερισματάκι που το κρατούσε γιατί ήταν κοντά στο αγαπημένο του μπαράκι.

Όταν δεν ήταν σε τουρ, πήγαινε εκεί κάθε μέρα, έπαιρνε Jack Cola και έπαιζε κουλοχέρι εθισμένα, μετά ο καθένας μπορούσε να του μιλήσει και να βγάλει μια φωτογραφία.

Από την άλλη έχουμε την Amy. Η φιγούρα της Amy μου ήταν γνωστή μέσα από τα πιο γνωστά της τραγούδια και την άθλια κατάσταση που είχε τα τελευταία χρόνια. Το ντοκιμαντέρ μου άλλαξε την άποψη που είχα για αυτήν.

Η Amy ήταν μια ευαίσθητη κοπέλα. Το ταλέντο της ήταν απερίγραπτο, η φωνή της από αυτές που βγαίνουν μία κάθε 100 χρόνια. Αλλά ποτέ δεν ήταν αυτό που τραβούσε τον κόσμο. Ήταν το attitude. H μαγκιά και η αλήθεια που έβγαζε στη μουσική της.

Το ντοκιμαντέρ μας το δείχνει πάρα πολύ ωραία αυτό. Καθώς βλέπαμε τα footage από τη ζωή της και ακούγαμε ιστορίες για αυτήν, τους γκόμενους της και τον πατέρα της, καπάκι άκουγες και ένα τραγούδι, διάβαζες τους στίχους στην οθόνη και όλα αποκτούσαν νόημα. Οι στίχοι της είχαν κάτι βαθιά αυτοβιογραφικό. Τόσο βαθιά που στο τέλος το πλήρωσε...

Η Amy από την αρχή ήξερε τι θεωρούσε επιτυχία. Να μπορεί να τραγουδάει ό,τι ήθελε και να γράφει όταν ήθελε και ό,τι ήθελε. Μπορούσε να το κάνει όσο η μουσική της παρέμενε μη εμπορική. Όταν ήρθε η επιτυχία, όλος ο κύκλος της ήθελε να πάρει ένα κομμάτι της πίτας και από τον προσωπικό κύκλο της μέχρι την εταιρεία όλοι της ζητούσαν όλο και περισσότερα όλο και πιο πολύ να λέει ξανά και ξανά τα κομμάτια που έγραψε όταν πονούσε...

Η Amy είχε μαγκιά και αλήθεια. Έβγαζε καταπληκτική μουσική γιατί συνδύαζε τη φωνή της με στίχους που ένιωθε στο πετσί της. Το προσωπικό της εκτόπισμα όμως είχε σοβαρό πρόβλημα. Το ποια ήταν και το πόσο ευτυχισμένη ήταν, ήταν πάντα συνυφασμένο με τους γύρω της. Τον μπαμπά της και τον γκόμενο της.

Η ταινία μπορεί να μας προσφέρει εύκολα και στο πιάτο την οιδιποδειακή/φροϊδική εξήγηση του ποιος φταίει, αλλά τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα από τα daddy's issues.

Η Amy έμεινε χωρίς κοινωνικό κεφάλαιο πολύ γρήγορα στη ζωή της. Το πρόβλημα δεν ήταν η διασημότητα και η διαχείρισή της. Το θέμα είναι να να έχεις έναν άνθρωπο δίπλα σου να σου πει ότι κάνεις λάθος. Να σου φερθεί σαν Amy και όχι σαν Winehouse. Σαν άνθρωπο και όχι σαν την κότα με τα χρυσά αυγά.

Επιστρέφω στον Lemmy. Καταχρήσεις επί καταχρήσεων. Ναρκωτικά όλων των ειδών (με την εξαίρεση της ηρωίνης όπως ο ίδιος δηλώνει επίμονα) με ποσότητες αλκοόλ και χαπιών που η Amy δεν μπορούσε ούτε να φανταστεί και όμως όλοι είχαν να το λένε ότι ποτέ δεν τον επηρέασε στη δουλειά του. Πάνω στη σκηνή, μπροστά στο κοινό.    

Όσο κι αν το σκέφτομαι μπορώ μόνο μια διαφορά να βρω σε αυτούς τους δύο που να εξηγεί την διαφορετική πορεία τους: Προσωπικότητα.

Ο Lemmy όριζε με το ποιος ήταν ο ίδιος τους γύρω του, τη μουσική του και τα συγκροτήματά του. Η Amy οριζόταν από άλλους. Σε μια σειρά, η πρωταγωνίστρια είχε πει αυτή τη φράση:

Υπάρχω αν δεν με βλέπεις;

Αυτό ακριβώς νομίζω οτι περιγράφει και την Amy.

Αυτά τα λίγα. Σας προσκαλώ να δείτε αυτά τα 2 ντοκιμαντέρ και να μου πείτε αν νιώσατε κι εσείς τα ίδια με μένα. Τον Lemmy τον παραδέχτηκα ακόμα πιο πολύ και γέλασα με την ψυχή μου, με την Amy άλλαξε άρδην η ιδέα που είχα γι' αυτήν στο καλύτερο και πραγματικά λυπήθηκα που αυτή η γυναίκα δεν μπορεί να γράφει μουσική πλέον.