Η αδιαφορία του άγνωστου

Posted by : Unknown 30 Νοε 2015

Πως ένα τραγικό γεγονός μπορεί να περάσει από δίπλα σου και να μην σε αγγίξει σχεδόν καθόλου; Πολύ εύκολα…

Νομίζω ήρθε καιρός να γράψω και εγώ για το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα που έχει φέρει τα πάνω κάτω στην Ευρώπη τους τελευταίους μήνες... Είναι κάτι το οποίο παρακολουθώ εδώ και πολύ καιρό από στο Ellis island της Ευρώπης, τη Λέσβο.

Όταν κάτι βρίσκεται μακριά σου και δεν το βιώνεις καθημερινά ή δεν έχεις έστω έμμεση σχέση με αυτό, λογικό είναι και να μην σε συγκινεί ιδιαίτερα όσο απάνθρωπο, φρικτό, βάρβαρο και τραγικό να είναι. Τραγωδίες συμβαίνουν καθημερινά και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν. Βλέπουμε γι αυτές στις τηλεοράσεις, διαβάζουμε γι αυτές στο Internet.

Συγκινούμαστε για λίγο, αλλά μετά συνεχίζουμε κανονικά την καθημερινότητά μας. Ίσως κάνουμε κάποια μικρή δωρεά για να εξιλεώσουμε την ψυχή μας και να νιώσουμε λίγη ανθρωπιά και αλληλεγγύη. Για να νιώσουμε ΕΜΕΙΣ καλύτερα πρωτίστως και ύστερα σαφώς και όλοι αυτοί που υποφέρουν. Το πρόβλημα βρίσκεται μακριά σου και δικαιολογείς έτσι τον εαυτό σου ότι δεν είναι και πολλά αυτά που μπορείς να κάνεις.

Όταν όμως βιώνεις την κατάσταση καθημερινά δίπλα σου, δεν έχεις και άλλη επιλογή από το να συμμετάσχεις και να πάρεις θέση. Είτε αυτή η θέση είναι της άμεσης και δραστικής κινητοποίησης και βοήθειας, είτε είναι η εκμετάλλευση, είτε είναι η απάθεια. Θέλεις δεν θέλεις λαμβάνεις μέρος σε όλο αυτό που γίνεται.

Η καθημερινότητά σου έχει αλλάξει και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Το καλοκαίρι δεν μπορούσες να πας στην αγαπημένη σου παραλία γιατί ήταν μια υπαίθρια τουαλέτα. Η επιχείρησή σου μπήκε μέσα από τα χρέη γιατί ο τουρισμός μειώθηκε. Αλλά αντίστοιχα, εκμεταλλεύτηκες την κατάσταση και έβγαλες πολλά κέρδη υπερχρεώνοντας το μπουκαλάκι νερού, την διαμονή, την φόρτιση κινητού…

Υπάρχουν όμως και άτομα που έχουν μεγάλη ενέργεια και διάθεση να προσφέρουν, να κάνουν κάτι, έστω και αν το πρόβλημα βρίσκεται πολύ μακριά από αυτούς. Έρχονται και από την άλλη άκρη της γης μόνο και μόνο για να προσφέρουν εθελοντικά.

Έτυχε να φιλοξενήσω δυο κοπέλες από την Σουηδία, οι οποίες είχαν μαζέψει πάνω από 3000 ευρώ από συγγενείς, φίλους, συμμαθητές και καθηγητές και ήρθαν στη Λέσβο για να προσφέρουν. Και εγώ τι έχω κάνει τόσο καιρό για όλο αυτό που συμβαίνει; Εγώ, εσύ, ο οποιοσδήποτε… ποια είναι η δική μας προσφορά και συμμετοχή;

Και εγώ έχω μοιράσει νερό, φαγητό και στεγνά παπούτσια σε άτομα που μόλις έφτασαν με την βάρκα τους. Δεν είναι κάτι σπουδαίο ή που να προκαλεί πλέον κάποιο ιδιαίτερο συναίσθημα. Είναι μια καθημερινότητα για πολλούς που κατοικούν στην Λέσβο.

Πλέον τις βάρκες που φτάνουν τις περιμένουν εθελοντές, άτομα από ανθρωπιστικές οργανώσεις και ΜΚΟ, και από πίσω 10 τηλεοπτικά συνεργεία για να προλάβουν να καταγράψουν μια ιδιαίτερη σκηνή, κάτι πρωτότυπο. Τίποτα δεν θεωρείτε όμως πρωτότυπο πια. Ούτε το να ξεψυχήσει κάποιος μπροστά σου, ούτε το να βλέπεις αγωνιώδη και χαμένα πρόσωπα. Είναι μια τραγική καθημερινότητα…

Λιμάνι Μυτιλήνης, άγαλμα Ελευθερίας και σκηνές προσφύγων

Στο σχολείο στο μάθημα της ιστορίας μαθαίναμε για παρόμοιες ιστορίες όπου υπήρχε πόλεμος, άνθρωποι πέθαιναν, κυβερνήσεις τα έκαναν μπάχαλο μέχρι να βρεθεί μια λύση. Σου δημιουργούνταν κανέναν συναίσθημα πόνου και συμπόνιας όταν τα διάβαζες όλα αυτά; Σου έχει αποτυπωθεί σαν δυνατή εικόνα κάτι από αυτά; Σε έχει στιγματίσει; Όχι. Το μόνο που μένει είναι αριθμοί. Χρονολογίες και άτομα που πέθαναν. Ίσως και κάποιο όνομα κάποιου που έκανε κάτι αξιοσημείωτο. Και τώρα το ίδιο θα γίνει. Τι θα μείνει από όλη αυτή την ιστορία; Το μόνο που θα μείνει είναι οι παρακάτω λέξεις κλειδιά: #2015 #refugeecrisis #Syria #Tsipras #Greece #Germany #deadpeople #opentheborders. Και θα μείνει έτσι ακριβώς. Σαν λέξεις και αριθμοί από ένα hashtag. Κανείς δεν θα νιώθει μετά από μερικά χρόνια κάτι ουσιαστικό. Τα συναισθήματα θα ξεθωριάσουν όπως και η σημαντικότητα του γεγονότος, καθώς κάτι καινούριο και ίσως πιο τραγικό θα έρθει να αναστατώσει την καθημερινότητά μας και να μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα που δεν βρισκόμαστε σε αυτή τη κατάσταση.

Ήρθα στη Λέσβο το 2012, όταν άρχισε να γίνεται και εντατικότερο το θέμα της έλευσης ατόμων στα νησιά του Αιγαίου μιας και υψώθηκε το φράγμα στον Έβρο και η διέλευση από εκεί είχε σταματήσει. Τότε οι ειδήσεις αναφέρονταν αραιά και πού στο ζήτημα με τα αστυνομικά δελτία τύπου: «Στον εντοπισμό και τη διάσωση δώδεκα (12) παράνομα εισελθόντων αλλοδαπών προέβησαν, πρωινές ώρες χθες, στελέχη του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής…»

Φέτος, ειδικά από τον Μάιο και μετά, οι ειδήσεις έχουν αρχίσει και παίρνουν διαφορετική ροπή. Τα πρωτοσέλιδα με τις λέξεις «ρεκόρ: 504 αφίξεις σήμερα»[1] που υπήρχαν στις 26/5, πολύ γρήγορα διαδέχτηκαν τα πρωτοσέλιδα με τα ρεκόρ των 700[2] και 1000 αφίξεων σε ένα 24ωρο, με το μεγαλύτερο ως τώρα τα 5000[3] άτομα περίπου για το νησί της Λέσβου.

Ώσπου ο αριθμός των ατόμων που έφταναν δεν είχε και πολύ σημασία και άρχισε να έχει σημασία ο αριθμός των ατόμων που έφευγαν πλέον με το πλοίο της γραμμής ώστε να αποσυμφοριστεί το νησί[4].

Και φτάσαμε Νοέμβρη, και πλέον τα πρωτοσέλιδα αναφέρουν τους αριθμούς των ψυχών που χάνονται στη θάλασσα…

Αριθμοί, αριθμοί, αριθμοί…

Υ.Γ. Το κείμενο γράφτηκε αρχές Νοέμβρη όταν το μεγάλο θέμα ήταν οι πνιγμοί στο Αιγαίο λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών απλά δεν έβρισκα χρόνο να το δημοσιεύσω. Σήμερα, το ενδιαφέρον φεύγει σταδιακά πλέον από τη Λέσβο, καθώς έχουν μειωθεί οι ροές από Τουρκία και μετατοπίζεται στο Κιλκίς όπου τα σύνορα είναι κλειστά και δημιουργείται εκεί καινούριο πρόβλημα συμφόρησης. Το γενικό πρόβλημα δεν αλλάζει, μετατοπίζεται το πεδίο της έντασής του. Ταυτόχρονα όμως γίνεται αυτό που είπα παραπάνω. Η Λέσβος , φεύγει από το επίκεντρο και αρχίζει και ξεχνιέται και αυτή και το πρόβλημά της. Από εκεί που ήταν το επίκεντρο παγκόσμιου ενδιαφέροντος θα είναι πλέον ξανά μια αδιάφορη τοποθεσία, καθώς είναι ένα πέρασμα και οι άνθρωποι που περνούν, θα μεταφέρουν μαζί τους και το παγκόσμιο ενδιαφέρον..